ตำนานชา ตอน ชาคืออะไร

ชา เป็นพืชที่นำมาทำเป็นเครื่องดื่ม   เป็นที่นิยมบริโภคของคนทั่วโลกเช่นเดียวกับกาแฟและโกโก้  โดยจีนเป็นประเทศแรกที่เริ่มนำชามาทำเป็นเครื่องดื่มเมื่อกว่า  2, 000 ปีที่แล้ว จากนั้นความนิยมในการดื่มน้ำชาก็ได้แพร่กระจายไปทั่วโลก   ทั้งในทวีปอเมริกา   ยุโรป   เอเชีย      และในบางประเทศของทวีปแอฟริกา

      แหล่งกำเนิดชาตามธรรมชาติ    มีจุดศูนย์กลางอยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของจีน   ใกล้ต้นน้ำ   อิระวดี  แล้วแพร่กระจายพันธุ์ไปตามพื้นที่  ลักษณะคล้ายรูปพัด  จากด้านทิศตะวันตก  ระหว่างเทือกเขานากา  มานิปุริ  และลูไซ่   ตามแนวชายแดนของรัฐอัสสัม   และสหภาพพม่า   ไปยังมณฑลซีเกียงของจีนทางด้านทิศตะวันออก  แล้วลงสู่ทิศใต้ตามเทือกเขาของสหภาพพม่า   ตอนเหนือของไทยไปสิ้นสุดที่เวียดนาม  โดยมีอาณาเขตจากด้านทิศตะวันออกจรดทิศตะวันตก  กว้างถึง  1,500  ไมล์  หรือ 2,400  กิโลเมตร  ระหว่างเส้นลองจิจูด  95 – 120  องศาตะวันออก และจากทิศเหนือจรดทิศใต้  ยาว  1,200  ไมล์ หรือ  1,920  กิโลเมตร  ระหว่างเส้นละติจูดที่  29 – 11 องศาเหนือ

      ชามาจากพืชตระกูลคาเมลเลีย (Camelliea)  มีชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า Camelliea sinensis ถิ่นกำเนิดอยู่ในอินเดียและจีน มีลักษณะเป็นไม้พุ่ม   ใบแหลมสีเขียว     ดอกสีขาวมีกลิ่นหอม     เมื่อปล่อยให้โตตามธรรมชาติสามารถสูงได้ถึง  20  เมตร  แต่ในการทำไร่ชามักจะเลี้ยงไว้ที่ความสูง  3 – 5   เมตร  และตัดแต่งกิ่งให้ส่วนบนเป็นพื้นราบ  เพื่อสะดวกในการเก็บยอดชาที่จะผลิออกมาใหม่

     ส่วนของต้นชาที่นำมาเป็นเครื่องดื่มจะอยู่ในส่วนบนของต้น  ซึ่งเป็นตำแหน่งของการผลิใบอ่อนและการแตกหน่อ    ซึ่งเป็นส่วนที่มีคุณภาพดีที่สุด


ชา สามารถแยกอย่างง่ายๆ ได้ 6 ประเภท ได้แก่ ชาขาว ชาเหลือง ชาเขียว ชาอูหลง ชาดำ และชาผูเอ่อร์ แต่ที่พบเห็นได้ทั่วไป ได้แก่ ชาขาว ชาเขียว ชาอูหลง และชาดำ ซึ่งชาทุกชนิดสามารถทำได้จากต้นชาต้นเดียวกัน แต่ผ่านกรรมวิธีแตกต่างกันออกไป อย่างไรก็ตาม ชาขาวคุณภาพดี ต้องปลูกโดยวิธีพิเศษ ส่วนชาผูเอ่อร์ ซึ่งเป็นชาที่ได้รับการหมักบ่ม ยังใช้เป็นยาได้ด้วย

คำว่า "ชาสมุนไพร" นั้น หมายถึง น้ำที่ชงจากสมุนไพร ใบไม้ ดอกไม้ หรือผลไม้ ของพืชอื่นๆ ที่ไม่มีส่วนผสมจากต้นชา ส่วนคำว่า "ชาแดง" นั้น หมายถึง น้ำที่ชงจากชาดำ (ใช้เรียกกันในเอเชียตะวันออก เช่น จีน เกาหลี และญี่ปุ่น เป็นต้น) และน้ำที่ชงจากต้นรอยบอส (Rooibos) ของประเทศแอฟริกาใต้ 
ในประเทศไทย เครื่องดื่มชาที่เป็นที่นิยม ได้แก่ ชาไทย ชานม ชามะนาว ชาไข่มุก และชาเขียว